Jaren geleden overleed mijn opa van mijn vaders kant. Mijn oma van vaders kant was al lang daarvoor overleden, maar mijn opa had het nog wel wat jaartjes volgehouden. Op het laatst was hij behoorlijk dement, verstopte overal stukken zeep omdat hij bang was dat de andere bewoners of de verpleegsters ze zouden jatten, hij ging opeens weer roken en herkende zijn eigen zoon niet meer.
Opa bleek stiefopa
Hoewel, zijn eigen zoon, het bleek dat mijn vader helemaal niet zijn zoon was. Daar werd niet over gepraat. Maar op een gegeven moment vroegen mijn zusje en ik ons toch af hoe het nou kon dat mijn vader een andere achternaam had dan zijn vader. Het bleek dat mijn biologische opa overleden was en dat ik dus een stiefopa had. Daar vond ik niets geks aan, ik had nu eenmaal ook een stiefmoeder.
Stiefzoon erft niets
Maar terug naar dat overlijden van mijn opa. Toen bleek namelijk opeens dat de erfenis niet naar mijn vader ging. Hij was nu eenmaal geen echte familie via bloedband, maar ‘slechts’ zijn stiefzoon. Dat hij al jaren zijn stiefzoon was, dat hij voor zijn stiefvader gezorgd had alsof het zijn echte vader was en alles voor hem geregeld had, dat maakte niets uit. De erfenis ging naar de zussen van mijn opa. Dat is hoe het werkt.
Nu ging het niet om veel geld. En hoewel die zussen het niet breed hadden, boden ze aan om het geld gewoon aan mijn vader te geven, omdat zij vonden dat dat zo hoorde. Dat hoefde niet van mijn vader. Hij was blij dat hij een hele goede les had geleerd: stief in het gezin zorgt ervoor dat erven anders loopt. Dus gingen hij en mijn stiefmoeder ook maar eens informeren en het goed regelen.
Hoe mijn vader het regelde
Mijn vader en mijn stiefmoeder waren getrouwd. Dat betekende dat als mijn vader eerst zou sterven (wat hij uiteindelijk ook deed), dat alles naar mijn stiefmoeder zou gaan. Zou zij daarna sterven, dan ging alles naar haar broers. Dat leek hen niet de bedoeling. Dus werd het geregeld dat mijn zusje en ik zouden ervan van mijn stiefmoeder. Sterker nog, toen mijn vader een paar jaar geleden te horen kreeg dat zijn maagkanker niet te genezen was, werd er nog geregeld dat wij ons kindsdeel niet zouden opeisen. In overleg met ons, handtekening eronder en zo was het goed geregeld. Na het overlijden van mijn vader, ging alles naar mijn stiefmoeder, ze hoefde niet bang te zijn dat wij iets zouden opeisen en ze kon dus rustig blijven wonen in het huis waar ze zo lang samen hadden gewoond.
Mijn vader heeft dus alles geregeld. Hij vond dat heel fijn, zo kon hij sterven met de wetenschap dat zijn vrouw goed achterbleef en dat na het overlijden van zijn vrouw, alles weer bij zijn kinderen zou komen.
Wat als je een samengesteld gezin hebt
Nu heb ik zelf een samengesteld gezin. Eén kind van hem, twee kinderen van mij, eentje van ons samen. Niet getrouwd. Dus hoe werkt dat dan? Als hij eerst overlijdt, dan gaat alles naar zijn kinderen, als ik eerst overlijd gaat alles naar mijn kinderen… Als we regelen dat alles naar de langstlevende gaat, dan moeten we ook regelen dat daarna de stiefkinderen van de langstlevende ook weer erven. En is het dan eerlijk, als zijn kinderen ieder de helft van zijn vermogen erven, maar mijn kinderen maar elk 1/3 van mijn vermogen? Dat is wel een goed overleg waard, zodat je allebei weet wat en hoe je het wil. Dat moet goed in het testament komen.
Ex erft alles?
Heb je zelf ook een samengesteld gezin en nog geen testament? Dan is het zeker een goed idee om het hier eens samen over te hebben. Ten eerste is het al goed om eens te checken of je nieuwe partner niet nog een oud testament heeft (of jijzelf) waarin zijn of haar ex nog benoemd is als erfgenaam… Dat zou toch gek zijn als je al jaren een relatie hebt, en na het overlijden van je partner heb je opeens te maken met zijn of haar ex die alles blijkt te erven…
Wie vertegenwoordigt de stiefkinderen
Een ander puntje waar je je van bewust moet zijn: de ex-partner, oftewel de andere biologische ouder van je stiefkinderen, is in principe degene die je stiefkinderen vertegenwoordigt. Zonder duidelijk testament moet je dus een nalatenschap afwikkelen met de ex. Waarschijnlijk niet de meest ideale situatie.
Hoe zit het met de woning
Denk ook na over de koopwoning waar jullie in wonen. Op wiens naam staat deze? Wat gebeurt er met de woning na overlijden van één van jullie? En met de hypotheek? Ben je niet getrouwd en staat de woning op naam van je partner, dan zou het wel eens kunnen zijn dat je uit de woning gezet kan worden na diens overlijden.
Loop het na
Zoals ik hierboven al schreef is het ook goed om te bekijken wie wat wanneer erft. Loop het na. Als jij overlijdt dan… Als ik daarna overlijd dan… En wat gebeurt er als het andersom gaat. Overleg met elkaar hoe je je stiefkinderen wil opnemen in het testament. Zorg ervoor dat er duidelijkheid en overeenstemming over is.
Voogdij
Wat ook belangrijk is: de voogdij. Overlijd jij, dan gaan jouw kinderen in principe naar de nog levende biologische ouder. Je ex dus. Als deze tenminste de kinderen ook erkend heeft. Is dit niet het geval, dan zal de kinderbescherming besluiten wie de voogdij krijgt. Zorg er voor dat je dit al duidelijk op papier hebt, dan kan hier geen verwarring meer over ontstaan.
Praat erover!
Laten we eerlijk zijn, het is helemaal niet leuk om na te denken over wat er gebeurt als jij of je partner overlijdt. En het kan knap ingewikkeld worden om het allemaal te bespreken als er kinderen bij betrokken zijn uit eerdere relaties. Maar bespreek het. En zet het op papier.
Bij de mediator
Kom je er samen niet uit wat je wil? Vind je het lastig om erover te praten? Praat er dan eens over bij een mediator. Ik kan jullie als mediator, met een specialisatie in samengestelde gezinnen, helpen om het gesprek aan te gaan. Zodat jullie een testament krijgen waar jullie je beiden goed bij voelen.