Een scheiding kan een van de meest uitdagende gebeurtenissen zijn die een gezin kan doormaken. Naast de emotionele en praktische aspecten voor de volwassenen, is het van groot belang om de impact ervan op de kinderen te erkennen en hen te ondersteunen tijdens deze overgang naar een nieuwe situatie.
Als scheidingsmediator krijg ik vaak vragen van ouders hoe ze het beste hun kinderen kunnen helpen in deze moeilijke tijd. Hier zijn enkele tips en adviezen die ik geef:
Tien tips om je kinderen te helpen tijdens de scheiding
1. Open communicatie:
- Moedig je kinderen aan om hun gevoelens te uiten en luister echt naar wat ze te zeggen hebben.
- Wees eerlijk en leeftijdsgericht in je uitleg over de scheiding, en bied hen de geruststelling dat ze nog steeds geliefd en ondersteund worden. Dit wil dus niet zeggen dat je ze alle details van jullie scheiding moet vertellen. Het is voor hen niet prettig of nodig om te horen dat één van de ouders is vreemdgaan, of dat de ene ouder alle schuld bij de andere ouder neerlegt. Het gaat hier om eerlijk zijn over wat er komen gaat.
2. Stabiliteit en routine:
- Scheiding kan veel verandering met zich meebrengen, dus probeer stabiliteit en routine te handhaven in het leven van je kinderen. Consistente regels en routines kunnen hen een gevoel van veiligheid en controle geven te midden van de veranderingen.
- Creëer een voorspelbare omgeving waarin ze zich kunnen aanpassen aan de nieuwe gezinssituatie.
3. Blijf neutraal:
- Vermijd negatieve opmerkingen over je ex-partner waar je kinderen bij zijn en voorkom dat ze betrokken worden bij eventuele conflicten.
- Moedig een positieve relatie tussen je kinderen en je ex-partner aan, en respecteer hun band met beide ouders.
- Bedenk je dat je kinderen 50% jou en 50% je ex zijn, door af te geven op je ex, geef je af op de helft van je kind.
4. Stimuleer positieve relaties:
- Moedig je kinderen aan om contact te houden met andere familieleden en vrienden, en zoek indien nodig professionele steun om hen te helpen omgaan met de scheiding.
- Stimuleer ook dat je kinderen om blijven gaan met zowel jouw kant van de familie, als de familie aan de kant van de andere ouder.
5. Therapeutische ondersteuning:
- Overweeg het inschakelen van professionele hulp voor je kinderen, zoals counseling, om hen te helpen bij het verwerken van hun emoties en het omgaan met de veranderingen.
6. Wees geduldig:
- Geef je kinderen de tijd die ze nodig hebben om de scheiding te verwerken en wees geduldig terwijl ze door deze moeilijke periode navigeren.
7. Zorg voor zelfzorg:
- Zorg goed voor jezelf en zoek steun bij vrienden, familie of een therapeut om je eigen emotionele welzijn te behouden. Niet alleen is dit belangrijk voor jezelf, je laat ook aan je kinderen zien dat het belangrijk is om voor jezelf te zorgen.
8. Informeer de school:
- Stel de school op de hoogte van de scheiding zodat ze extra steun kunnen bieden en eventuele veranderingen in het gedrag of de prestaties van je kinderen kunnen opmerken.
- Vergeet echter niet dat niet alle veranderingen in gedrag te wijten hoeven te zijn aan de scheiding. Het is ligt voor veel mensen om je heen voor de hand om alles op de scheiding te gooien, maar soms gebeuren er ook gewoon andere dingen in het leven van je kind. Zo bleek ooit een verandering in het gedrag van mijn zoon niet te wijten te zijn aan de scheiding (wat zijn juf direct suggereerde en mijn schuldgevoel natuurlijk direct aanwakkerde) maar aan het feit dat zijn beste vriend plotsklaps en zonder aankondiging was verhuisd…
9. Herinner hen eraan dat ze geliefd zijn:
- Laat je kinderen regelmatig weten dat ze geliefd en gewaardeerd worden, ongeacht de veranderingen in de gezinssituatie.
- Kinderen denken soms dat de scheiding door hen komt; maak ze duidelijk dat dat absoluut niet het geval is.
10. Geef ze ruimte voor verwerking:
- Respecteer de behoefte van je kinderen aan privacy en ruimte terwijl ze hun emoties verwerken, en moedig hen aan om hun gevoelens op een gezonde manier te uiten.
- Praat ook met ze over hoe zij het prettig zouden vinden om hun emoties te verwerken. Even rustig en alleen op hun kamer zitten, met muziek of even gamen. Door te gaan sporten. Of misschien wel door een stuk te wandelen met jou en even te kunnen praten.
Alert zijn op signalen van je kinderen
Kinderen kunnen op verschillende manieren reageren op de scheiding van hun ouders, variërend van verdriet en verwarring tot boosheid en terugtrekking. Het is belangrijk om alert te zijn op signalen die kunnen wijzen op emotionele stress of problemen bij je kinderen. Deze signalen kunnen zijn:
- Veranderingen in gedrag, zoals terugtrekken, prikkelbaarheid of agressiviteit.
- Problemen op school, zoals verminderde prestaties, concentratieproblemen of schoolverzuim.
- Fysieke symptomen zoals buikpijn, hoofdpijn of vermoeidheid zonder medische oorzaak.
- Emotionele reacties, zoals huilen, angstig gedrag of onverklaarbare stemmingswisselingen.
- Terugval in ontwikkeling, zoals bedplassen of regressief gedrag.
Het is essentieel om open communicatielijnen met je kinderen te behouden en hen aan te moedigen om hun gevoelens te uiten. Wees er voor hen en zoek professionele hulp indien nodig.
Maar, zoals ik al eerder zei, wees ook niet te snel met concluderen dat gedrag door de scheiding komt. Veel ouders voelen zich ontzettend schuldig ten opzichte van hun kinderen, maar soms komt verdriet of boosheid ook door een een ruzie met een vriendje of het verliezen van een sportwedstrijd. Of door de combinatie van emoties die hoog zitten door de scheiding plus dan ook nog eens het verliezen van een wedstrijd. W
Luister dus goed naar je kind, zonder direct te oordelen of in te vullen.
Ouderschap onder druk
De stress en emoties die gepaard gaan met een scheiding kunnen het ouderschap onder druk zetten. Het is belangrijk om jezelf eraan te herinneren dat, ondanks de veranderingen in de gezinssituatie, je nog steeds de ouder bent van je kinderen en dat zij jullie beiden nodig hebben.
- Probeer constructieve manieren te vinden om met je ex-partner te communiceren, vooral als het gaat om co-ouderschap. Houd de behoeften van je kinderen altijd voor ogen en werk samen om hen de beste ondersteuning te bieden.
- Neem de tijd om voor jezelf te zorgen en je eigen emotionele welzijn te bewaken. Dit kan onder meer inhouden dat je steun zoekt bij vrienden, familie of een therapeut, en het stellen van grenzen om je energie en veerkracht te behouden.
Bedenk je steeds; je bent geen partners meer, maar wel voor altijd ouders.
Ruzies beperken waar de kinderen bij zijn
Conflicten tussen ouders kunnen bijzonder verwarrend en verontrustend zijn voor kinderen. Het is daarom cruciaal om ruzies te beperken waar de kinderen bij zijn en om hen te beschermen tegen de negatieve effecten van ouderlijke strijd.
- Probeer geschillen en meningsverschillen op een respectvolle en constructieve manier op te lossen, weg van de aanwezigheid van de kinderen. Dit kan inhouden dat je een time-out neemt om af te koelen voordat je verder gaat met het bespreken van het probleem.
- Heb je wel een keer een meningsverschil waar de kinderen bij zijn? Dan is het fijn als jullie het ook uit kunnen praten waar de kinderen bij zijn, zodat ze zien dat jullie het ook weer ‘goed’ maken. Zodat ze zien dat jullie op z’n minst respectvol met elkaar om blijven gaan.
- Vermijd het betrekken van je kinderen in geschillen of het gebruik van hen als boodschappers tussen jou en je ex-partner. Kinderen moeten niet het gevoel hebben dat ze partij moeten kiezen of gebruikt worden als middel om conflicten op te lossen.
Door alert te zijn op de signalen van je kinderen, het ouderschap onder druk te erkennen en ruzies te beperken waar de kinderen bij zijn, kun je hen helpen om veerkrachtig te zijn te midden van de uitdagingen van scheiding. Blijf open communiceren, wees geduldig en geef hen de liefde en ondersteuning die ze nodig hebben om deze periode te doorstaan.